Over de hele wereld demonstreren mensen vanwege de door een politieagent veroorzaakte dood van George Floyd in de V.S. Ook in ons land zijn er al heel wat kleine en grote demonstraties geweest. Daar is van alles over te zeggen, maar dat doe ik niet.

Wel wil ik u deelgenoot maken van een bewustwordingsproces dat ik doormaakte.

In mei zag ik bij toeval het eerste deel van een televisieserie op BBC First: Noughts + Crosses (Nullen en Kruisen). In het Nederlands: Boter, kaas en eieren of ook wel Boter, melk, kaas: ik ben de baas.

In de alternatieve wereld van Noughts + Crosses hebben de Afrikanen (Crosses/Kruisen) eeuwenlang Europese slaven (Noughts/Nullen) gehouden. Hoewel de slavernij in de eenentwintigste eeuw afgeschaft is, worden de witte Nullen nog steeds als tweederangs burgers behandeld. De serie volgt de levens van een jongeman (witteNul)en een jonge vrouw (zwarte Kruis) die met elkaar in aanraking komen en in een keiharde maatschappij tegen alle wederzijdse vooroordelen moeten vechten. Twee geliefden uit vijandige milieus. Het is een klassiek Romeo-en-Julia-verhaal. Alleen gaat het nu niet om de families Capulet en Motague van Shakespeare, maar om zwarten en witten.

Maar Noughts + Crosses is veel meer dan dat. Met veel oog voor detail wordt een alternatief Groot Brittannië, genaamd Albion (u weet wel, van die witte krijtrotsen), getoond waarin de Afrikaanse cultuur leidend is. Enorme Afrikaanse standbeelden en gebouwen aan de Londense skyline. De zwarte heersende elite kleedt zich exuberant, met veel sieraden. Sommige witte mensen dragen hun kleding en haar op bepaalde manieren om aan Afrikaanse schoonheidsstandaarden te voldoen. Ze hebben een straattaal en de zwarten noemen hen ‘Blanker’. De elite buit de onderklasse uit en er is een ondergrondse guerrilla organisatie die aanslagen pleegt.

Deze “omgekeerde wereld” riep ook na drie afleveringen nog gevoelens van vervreemding bij me op. Is het zo vanzelfsprekend voor me dat de bovenlaag voornamelijk of geheel wit is? Met wie kun je je vereenzelvigen in zo’n serie, iets dat je toch vaak onbewust doet? Ik vond het een pittige confrontatie met mijn eigen wereldbeeld.

Op BBC First worden series regelmatig herhaald. Dus u kunt nog kijken als u wilt. Ik ben benieuwd hoe u het ervaart.

gepubliceerd op 21 juli 2020