Vorige week fietste ik in het Sauerland. Afgezien van de vele regen die er kan vallen, een heerlijk fietsgebied voor degenen die niet tegen een paar klimmetjes opzien. Juist toen de zon na vele regenuren begon te schijnen, kwam ik in het dorpje Wormbach in de gemeente Schmallenberg.  Meteen viel mijn oog op de bijzondere hallenkerk . Opvallend vond ik de inrichting van het kerkhof. De graven waren gerangschikt alsof het een militaire begraafplaats was. Bij elk graf een zelfde houten kruis met de namen van de doden in hetzelfde lettertype. Het enige verschil tussen de graven was de keuze van de planten in het bloemperkje.

Mijn gevoelens waren ambivalent.  Enerzijds, een mooi gezicht zo’n ordelijk en bloemrijk kerkhof. Anderzijds,  mijn afkeer over het kennelijk ontbreken van de mogelijkheid om een eigen beslissing te nemen over de inrichting van het grafperk.

Religieus analfabetisme

‘s Avonds las ik in mijn hotel op mijn telefoon de NRC van die dag. En daarin stond een interview met Joost Röselaers ter gelegenheid van zijn vertrek als predikant van de Nederlandse kerk in Londen. Joost maakte in het interview duidelijk dat hij veel kritiek heeft op het (zoals hij het zeer origineel benoemde) religieuze analfabetisme van zijn partij D66. Maar hij maakte ook duidelijk dat hij de liberale geest waardoor het individu de maximale ruimte krijgt om zichzelf te ontwikkelen zeer positief waardeert.

Joost mist bij het wetsvoorstel  van D66 over het voltooid leven  het gesprek over de vraag  ‘Wat is dood? Wat is leven?’.  De voorstanders van het wetsvoorstel wekken de indruk dat ze precies weten hoe het zit, aldus Joost. ‘Dat is precies zoals de kerk zich eeuwenlang opstelde.’

Morele druk

Er is vaak veel overeenkomst tussen de onvrijheid tot in de dood van de parochianen van de kerk van Wormbach en  de onvrijheid tot in de dood door de morele druk die kan uitgaan op mensen met een voltooid leven.

Opnieuw ben ik blij met het eerste gedeelte van de remonstrantse belijdenis van 2006: Wij vinden onze rust niet in de zekerheid van wat wij belijden, maar in verwondering over wat ons toevalt en geschonken wordt, en ons bestaan wordt niet voltooid door wie we zijn en wat we hebben, maar door wat oneindig groter is dan wij kunnen bevatten.  

gepubliceerd op 7 augustus 2017